آب لوله کشی نیاز به تصفیه دارد یا خیر؟

بیشترین سوالی که در بین مردم وجود دارد این است که آیا آب لوله کشی شهری که در تصفیه خانه ها تصفیه می شود ، باز هم نیاز به تصفیه دوباره دارد؟ از طرف دیگر عده ای از فروشندگان نا آگاه و گاهی سودجو! ، این تصور غلط را در ذهن مردم  ایجاد می کنند که اقدامات تصفیه خانه ها جهت پالایش آب کافی نیست و لذا این آب جهت مصرف مناسب نمی باشد.

 این تبلیغات غلط و غیر منصفانه که بعضی وقتها آگاهانه و با هدف کسب سود بیشتر از طرف برخی از فروشندگان دستگاه های تصفیه آب انجام می شود، گاهاً مسئولان محترم سازمان آب را به واکنش وا می دارند. آکواپروفیلتر اعتقاد دارد که هیچ کس نباید زحمات مسئولان در تصفیه خانه های سازمان آب را منکر شود. در این مقاله سعی شده با ارائه برخی توضیحات از این مسئله رفع ابهام شود.

در تصفیه خانه ها چه اتفاقی می افتد؟

الف ) زلال سازی و حذف ذرات معلق آب
در تصفیه خانه ها ، آب از صافی ها و آشغال گیر ها عبور کرده تا ذرات درشت آب، مانند: شاخ و برگ درختان و ... از آب جدا شود. بعد از آن آب از صافی های مختلف دیگر مانند فیلترهای شنی عبور می کند تا ذرات معلق کوچکتر و ریزتر مانند خاک و گل هم از آب حذف شوند و آب شفاف شود.حهت حذف ذرات محلول در آب که در حد چندین ملکول هستند و به آنها ذرات ریز کلوئیدی می گویند ، آب را در استخرهایی به نام حوضچه های ته نشینی نگه می دارند و با انجام فرایندهایی این ذرات ریز کلوئیدی نشین می شوند. به این صورت آب کاملا شفاف و زلال می شود.
 
ب ) کلرزنی و از بین بردن میکرو ارگانیزمها
بعد از اینکه آب زلال شد و ناخالصی های معلق در آب حذف شد ، به آب کلر اضافه می شود تا کلیه میکروارگانیزمهای بیماری زا نظیر ویروس ، انگل و باکتری ها و ... از بین بروند و آب کاملا بهداشتی شود.

تکلیف ناخالصی های محلول در آب چه می شود؟

با انجام اقدامات بالا در تصفیه خانه ها آب کاملا زلال ، شفاف و بهداشتی و آماده مصرف می شود. اما نکته اینجاست که نه تنها در کشور ما ایران ، بلکه در هیچ کجای دنیا ناخالصی های محلول در آب مانند: سختی آب ، ناخالصی های حل شده در آب و ... از آب جدا نمی شوند چراکه هزینه این کار بسیار بالاست و نیاز به تکنولوژی پیشرفته مثل اسمز معکوس دارد. با توجه به اینکه حجم بالایی از آب لوله کشی شهری صرف مصارف غیر خوراکی  مانند لباس شستن ، حمام ، ظرفشویی و غیره... می شود لذا معقول نیست که تمامی این آب مصرفی شهری با هزینه هنگفت تصفیه کامل شود و ناخالصی های حل شده در آن حذف شود.

دستگاه های تصفیه آب ، کیفیت آب آشامیدنی را بالاتر می برند

مشخص است که اگر ناخالصی های محلول در آب را حذف کنید، آبی سبکتر و گواراتر خواهید داشت با کیفیتی بالاتر . اما این زمانی عاقلانه و به صرفه است که آب فقط صرف آشامیدن شود. استفاده از دستگاه تصفیه آب خانگی استانداردی که مجهز به فیلترهای اسمز معکوس RO باشد ، باعث می شود که با حذف ناخالصی های محلول در آب ، آبی  سبکتر ، گواراتر و باکیفیت تر از آنچه که بود داشته باشید. و از طرفی چون این آب فقط برای آشامیدن  مصرف می شود لذا هزینه برای آن نه تنها غیر اقتصادی نیست بلکه نوعی سرمایه گذاری بر روی سلامتی شما و خانواده تان محسوب می شود.

مشکل فرسودگی و پوسیدگی لوله های آب رسانی

دیگر مشکلی که تمام دنیا با آن مواجه هستند ، مشکل فرسوده و پوسیده شدن لوله های آب رسان شهری و همچنین شبکه های لوله کشی خانگی است. به عنوان مثال لوله هایی که در شهر نیویورک به کار رفته به سال 1800 میلادی بر می گردد یعنی بیشتر از 200 سال پیش.در ایران هم بنا بر اظهارات مدير عامل شركت آب و فاضلاب حدود 40 درصد از شبکه آب رسانی ، فرسوده شده است و قدمت لوله های آب در برخی از شهرها به 50تا60 سال گدشته بر می گردد.

فرسوده شدن لوله های آب رسانی باعث مشکلاتی نظیر شکستگی و ترکیدگی لوله ها و در نتیجه ورود گل و لای به داخل آب شهری می شود. از طرفی ذرات ناشی از پوسیدگی و زنگ زدگی لوله ها نیز از همین طریق وارد آب لوله کشی شهری می شوند. این مشکل نه تنها در کشور ما بلکه در تمام دنیا با آن روبرو هستند و بهترین راه حل ، استفاده از دستگاه های تصفیه آب خانگی است که در آشپزخانه ها و درست در محل مصرف ، آب را از فیلترها عبور می دهند و این ناخالصی های اضافه شده را از آب جدا می کنند.

مضرات کلر

کلر یک ماده شیمیایی سمی است که به مقدار معین و بسیار کم  در تصفیه خانه ها به آب اضافه می شود تا جانداران میکروسکوپی موجود در آب را از بین ببرد. تقریبا در همه کشور های دنیا از روش برای گندزدایی و ضدعفونی کردن آب استفاده می کنند. اما استفاده از کلر در کنار منافع زیادی که دارد دارای مضراتی نیز هست. علاوه بر اینکه کلر می تواند به پوست و موی انسان آسیب بزند ، یکی دیگر از ضررهای استفاده از کلر به وجود آمدن محصولات جانبی به نام تری هالومتان هاست که درصد سرطان زا بودن آنها بسیار زیاد است. بنابراین بهتر این است که در هنگام مصرف آب کلر را از آب آشامیدنی و حتی آب حمام ، حذف کنیم. دستگاه های تصفیه آب خانگی و فیلترهای دوش حمام کلر را درست در آخرین لحظه، زمانی که آب قرار است آب مصرف شود ، حذف می کنند.

در نهایت آیا تصفیه آب برای آب لوله کشی نیاز است یا خیر؟

طبق آمار ، هر شهروند به طور متوسط روزانه 300 لیتر آب مصرف می کند. عمده این مصرف شامل مصارف غیر آشامیدنی می شود. از جمله : شستشوی ظرف و لباسها ، حمام ، شستشوی دست و صورت ، آبیاری گلدانها و باغچه ها و ... و تنها 2 لیتر از این 300 لیتر جهت آشامیدن استفاده می گردد! به همین خاطر تقریبا در اکثر کشورها ، در تصفیه خانه ها آب را صد در صد تصفیه نمی کنند. بلکه فقط آب را زلال و شفاف می کنند و پس از ضدعفونی کردن در اختیار شهروندان قرار می دهند.

 علاوه بر این آب در مسیر انتقال از شبکه های لوله کشی فرسوده و پوسیده عبور می کند و بخشی از زنگ لوله ها و ذرات آلاینده از این طریق وارد آب می شوند. این موارد باعث شده است مردم بسیاری از کشورها از دستگاه های تصفیه آب خانگی استقبال کنند. این سیستم ها که فقط جهت آب آشامیدنی استفاده می شوند ، آب را در محل مصرف تصفیه کرده و ناخالصی های محلول ، زنگ لوله ها ، گل و لای ناشی از حوادث ترکیدگی لوله ها و همچنین ماده شیمیایی کلر را از آب حذف می کنند و با حذف سختی و سنگینی ، آبی به مراتب سبک تر و با کیفیت بالاتر در اختیار شهروندان قرار می دهند.

 این راه حل باعث شده است که مردم با هزینه ای بسیار بسیار کمتر از آنچه که در تصفیه خانه ها لازم است، فقط آب آشامیدنی خود را تصفیه مضاعف کرده و کیفیت آن را بالاتر ببرند و با هزینه شخصی آب مصرفی و بهداشتی را از آب آشامیدنی تفکیک کنند تا کیفیت زندگی خود را بهبود ببخشند.

 هر کسی می تواند با صرف کمی هزینه ، سطح سلامت و رفاه خانواده خود را افزایش دهد. این هرگز به معنای عدم کارآمدی سیستم ها و زیرساخت های شهری نیست بلکه یافتن راه حل هایی برای ارتقای کیفیت زندگی است.